دبیر همایش روز زاهدان گفت: با توجه به اینکه از روزهای نخست تشکیل زاهدان تا کنون، اقوام و ملیت‌های متنوعی از قوم‌های بلوچ، سیستانی، هزاره، کرمانی، یزدی، خراسانی و حتی مردمانی از ملیت‌های دیگر نظیر هندی، افغان و پاکستانی در سازندگی آن نقش داشتند، می‌توان زاهدان را پایتخت وحدت ایران اسلامی دانست.
به گزارش کمپین فعالین بلوچ به نقل از ایسنا، سید محسن کالوندی در نخستین همایش روز زاهدان که با حضور سرکنسول‌های پاکستان و هندوستان در تالار فردوسی دانشگاه سیستان و بلوچستان برگزار شد، اظهار کرد: «دزدآب» نام قدیمی شهری است که بیش از 80 سال است «زاهدان» خوانده می‌شود، کهن‌ترین سند مکتوبی که در آن به واژه دزدآب اشاره شده، فرمانی از ناصرالدین شاه قاجار است که در سال 1256 هجری قمری خطاب به محمد رضا خان سرابندی صادر شده است.
وی افزود: دزدآب تا قبل از سال 1301خورشیدی آبادی کوچکی محسوب می‌شد اما در سال 1301 هجری شمسی به صورت رسمی به شهر تبدیل شد و سال 1309 خورشیدی نیز در پی سفر پهلوی اول به این شهر، نام دزداب به زاهدان تغییر یافت. مشاور جوان استاندار سیستان وبلوچستان با بیان اینکه شهر زاهدان در کارنامه خویش چیزی به عنوان ساکنین بومی ندارد، گفت: نخستین کسانی که در دزداب ساکن شدند چند خانوار از طوایف بلوچ بودند.
وی افزود: زاهدان پس از پایان جنگ جهانی اول و به طور مشخص از سال 1300 خورشیدی به بعد مورد توجه حکومت مرکزی قرار گرفت و وزارت داخله در این سال شخصی به عنوان «ارفع الممالک» را به حکومت دزداب منصوب و سال 1301 نیز با تصویب نظام‌نامه ساختمان در دزداب با همکاری چند وزارتخانه نقشه‌ای برای احداث شهر طراحی و به مردم برای احداث ساختمان به شیوه رسمی زمین واگذار شد.
کالوندی در ادامه بیان کرد: زاهدان از همان شروع شکل‌گیری هسته اولیه آن تاکنون ترکیبی از اقوام متنوعی از بلوچ، سیستانی، هزاره، کرمانی، یزدی، خراسانی و حتی مردمانی از ملیت‌های دیگر نظیر هندی، افغان و پاکستانی را در خود جای داده است این اقوام و پیروان ادیان و مذاهب گوناکون همواره در فضایی آکنده از وفاق قومی، تسامح دینی و تساهل مذهبی با یکدیگر زیسته‌اند به گونه‌ای که تساهل و تسامح مذهبی و قومی را می‌توان مهم‌ترین ویژگی حاکم بر شهر زاهدان در یک صد سال اخیر دانست. دبیر نخستین همایش زاهدان همچنین درباره علت انتخاب سوم بهمن به عنوان روز زاهدان گفت: سال 93 پس از اعلام پیشنهادی برای تعیین روزی به عنوان زاهدان در تقویم، شورای سیاست‌گذاری این روز به دستور استاندار با حضور شهرداری، شورای اسلامی شهر، اسناد کتابخانه‌های ملی، میراث فرهنگی، دفتر امور شهری و شوراهای استانداری و فرمانداری زاهدان تشکیل شد که پس از تشکیل هفت جلسه، روز سوم بهمن، مصادف با روز تصویب نظام‌نامه اداری شهر زاهدان به عنوان روز زاهدان در تقویم تعیین شد
