محرومیت و دشواری تحصیل کودکان و نوجوانان به مفهوم آسیبی عاطفی، ذهنی و اجتماعی است که علاوه بر اینکه فرد را از قابلیت‌های زندگی آینده‌اش محروم می‌کند، در بلندمدت نیز باعث افزایش آسیب‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی می شود. در مناطق محروم و مرزنشین کشور برخی دانش آموزان برای تحصیل مسیر دشواری را پیش رو دارند.
به گزارش کمپین فعالین بلوچ به نقل از ایسنا، در سال‌های اخیر با حاکم شدن خشکسالی، وقوع پدیده ریزگردها و انسداد مرز، فقر مالی گریبان‌گیر مردم روستاهای سیستان و بلوچستان شده و این امر به‌طور مستقیم بر وضعیت تحصیل دانش آموزان تاثیر گذاشته است، بسیاری از خانواده‌ها به ناچار برای تامین معاش و هزینه‌های زندگی، پسران را وارد بازار کار و دختران را راهی خانه بخت می‌کنند. انگیزه‌های تحصیل در بسیاری از دانش آموزان به دلیل کمبود فضاهای آموزشی مناسب، مسافت زیاد روستا تا مدرسه، تحت تاثیر قرار گرفته و آینده مبهم تحصیلی و شغلی در افزایش ترک تحصیل دانش‌آموزان در سیستان و بلوچستان موثر بوده است؛ به گونه‌ای که بر اساس آخرین آمارهای رسمی تعداد افراد بازمانده از تحصیل در این منطقه به حدود ۱۲۰ هزار نفر می‌رسد.
دانش آموزان مدرسه ابتدایی روستای «گمشاد»، مسیر برگشت به خانه را در روستای «گله‌بَچه» را پیاده طی می‌کنند.
بلال ۸ ساله، ساکن روستای «اُشترک» شهرستان زهک است. او از نوعی بیماری کم‌بینایی مادرزادی رنج می‌برد و با تاریکی هوا دیگر قادر به دیدن نیست. پدر بلال بی‌کار است و هزینه‌های درمان او را ندارد.
تعدادی از دانش آموزان در دهستان «بَزی» در شهرستان نیمروز برای بازگشت به خانه از خودروهای ره‌گذر استفاده می‌کنند.
دو دانش آموز پسر مسیر مدرسه روستای «گمشاد» تا روستای «گله‌بَچه» را به دلیل نبود سرویس مدارس و بالا بودن هزینه‌های رفت و آمد، پیاده طی می‌کنند.
دانیال ۱۰ ساله، ساکن روستای «کواک» در شهرستان زهک، به دلیل فقر مالی خانواده، بعد از اتمام پایه دوم ابتدایی ترک تحصیل کرده و همراه عمویش به دامداری مشغول است.
سارا ۱۷ ساله، ساکن روستای «پَلگی بزی» شهرستان نیمروز است. او به دلیل نداشتن هزینه سرویس در مقطع سوم دبیرستان ترک تحصیل کرده است. خواهرش، ثریا که 19 سال دارد به همراه دایی‌اش به گنبد مهاجرت کرده است. خشک‌شدن دریاچه هامون مشکلات مالی عدیده‌ای را برای ساکنان این مناطق ایجاد کرده است.
بهروز ۱۶ ساله، ساکن روستای «اُشترک» شهرستان زهک، تا کلاس سوم ابتدایی تحصیل کرده است. بهروز می‌گوید: علاقه‌ای به درس ندارد و برای تأمین هزینه‌های زندگی به کشاورزی و دامداری مشغول است.
مردی از اهالی روستای «ادیره بارانی» به‌صورت غیرامن فرزند و بقیه کوکان را با وسایل شخصی خود از مدرسه به خانه می برد.
دانش آموزان مسیر مدرسه روستای «گمشاد» تا روستای «گله‌بَچه» را به دلیل نبود سرویس مدارس و بالا بودن هزینه‌های رفت و آمد، پیاده طی می‌کنند.
دانش آموزان مدرسه روستای «اُشترک» در شهرستان زهک در حال گذران زنگ تفریح هستند.
علی 14 ساله، اهل روستای «فقیرلشکری»، تا کلاس هفتم درس خوانده است. پدر علی خانواده را ترک کرده و مادرش هم در زندان است. تنها تفریح علی کبوترهایش است او با خاله اش زندگی می‌کند.
برادر، پدربزرگ و پسرعموهای یاسر بر سر مزار او ایستاده‌اند. یاسر 7 ساله، اهل “روستای دوست محمد پهلوان شاهگل” آبان ماه ۱۳۹۶ هنگام برگشت از مدرسه در حاشیه جاده سیادک بر اثر بی احتیاطی راننده یک دستگاه پراید جان خود را از دست داد.
مدرسه عشایری روستای «ادیره بارانی» در شهرستان نیمروز، در اکثر مناطق روستایی سیستان و بلوچستان علی‌رغم ساخت مدارس، هیچ برنامه ریزی برای رفت و آمد دانش‌موزان وجود ندارد و اکثر آنها مسیرهای طولانی را پیاده طی می‌کنند.
